3. Risico's
De risico’s uit de jaarrekening 2018 zijn het uitgangspunt van de rapportage. Nieuwe (strategische)
risico’s zijn toegevoegd, relevante wijzigingen in bestaande risico’s worden toegelicht.
In de risicomatrix zijn de risico’s geplaatst in het perspectief van kans en gevolg. In de
risicotoelichting wordt het risico nader omschreven en de (voortgang van) beheersmaatregelen
beschreven.
Risicotoelichting
In navolgend overzicht:
- Kolom nr. verwijst naar risicomatrix.
- Kolom potentiële risicogebeurtenis: de gebeurtenis voorafgegaan door het nummer van het deelprogramma waarop deze betrekking heeft. Enkele risico’s hebben betrekking op meerdere deelprogramma’s, die zijn algemeen genoemd.
- (Status) beheersmaatregelen: per risico zijn beheersmaatregelen benoemd. De voortgang/status is “cursief” beschreven.
Nr. | Potentiële risicogebeurtenis | (Status) beheersmaatregelen | ||||
1 | 1. Breed Sociaal Domein | Inzet van gebiedsgericht werken (aansluiting zoeken bij de specifieke behoefte van een wijk of dorp). | ||||
Bouwsteen Vangnet Openeinderegelingen: Toename van het aantal maatwerkvoorzieningen als gevolg van veranderende omstandigheden (economische, demografische, wetgeving, rijksbeleid) | Versterken van de omgeving. | |||||
Bouwsteen Gedrag en Houding De gewenste gedragsverandering bij medewerkers komt onvoldoende tot stand. De gemeentelijke visie wordt niet onderschreven door de aanbieders | Opstellen ontwikkelplan voor medewerkers gericht op het gesprek met de inwoner, de integraliteit en het aansluiten bij de omgeving. | |||||
Bouwsteen Communicatie | Opstellen communicatiestrategie en instrumenten. | |||||
Bouwsteen Financiën | Monitoren uitgaven SD-breed versus begroting, waarbij de indeling “vangnet” en “omgeving” wordt gehanteerd. | |||||
2 | 1.5 Kunstencentrum Jerusalem (KCJ) /Cultura Venray | Bij het opstellen van deze begroting was nog niet duidelijk in welke mate de frictiekosten zouden gaan afwijken van de aannames. Hierover is meer duidelijkheid na de afronding van het “Van Werk Naar Werk traject” in september 2019. | ||||
3 | 2.1 Grondbedrijf | - stimuleringsmaatregelen verkoop kavels (promotie via woonevent, internet, woontafel en ondernemersvakdagen) - verspreide betaling en geen betaling waarborgsom zijn nog mogelijk | ||||
4 | 4.2 Privacy en Informatiebeveiliging | - Maximale samenwerking door de functies van FG (Functionaris gegevensbescherming) en CISO (Chief Information Security Officer). - Jaarlijkse verantwoording over informatie-veiligheid, implementatie BIG (Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten) en privacy via ENSIA (Eenduidige Normatiek Single Information Audit). - Privacy maakt standaard onderdeel uit van projecttoetsing De basis is op orde. Het voldoen aan de AVG is een continu proces. Privacy maakt standaard onderdeel uit van projecttoetsing. Door maatregelen te treffen worden de risico’s geminimaliseerd. - Opvolging geven aan bevindingen onderzoeksrapport rekenkamer; Met de komst van de BIO (Baseline Informatie-beveiliging Overheid) in 2020 borgen we de verantwoordelijkheid voor P&IB bij de proceseigenaren; - Benoemen van P&IB ambassadeurs binnen de clusters; | ||||
5 | Alg. Garantstelling Het garantieplafond voor 2020 is € 600.000. Meest risicovolle garantstelling: - Exploitatie valt tegen (minder uptake, meer kosten). - Fase 2. | Garantstellingsbeleid actualiseren. - risico's explicieter opnemen - periodieke rapportage over ontwikkeling risicovolste garantstellingen. Informatieverstrekking vindt per dossier plaats. Glasweb: - Aanvullende informatie inwinnen: - Periodieke rapportage - Bij het opstellen van deze begroting was er nog geen zicht op een aanvraag voor Fase 2. | ||||
6 | Alg. Samenwerken/Verbonden Partijen Resultaten van samenwerkingspartners wijken af van lokale doelstellingen. Meest risicovolle Verbonden Partijen in financieel perspectief: Noord Limburg West (NLW): | - Beleid op samenwerking en verbonden partijen opstellen (incl. timing en niveau van informatievoorziening) Evaluatienota (incl. verbetermaatregelen) opgesteld. Verbetermaatregelen deels doorvoeren. - Per bestaande VP doelen en risico's inventariseren en maatregelen treffen. - Bij het deelnemen in nieuwe VP-eisen stellen aan informatievoorziening. Veiligheidsregio: NLW: | ||||
7 | Alg. Bestuurders: pensioen/wachtgeld/ nabestaande pensioen en arbeids-ongeschiktheid Door dalende marktrente en actualisatie sterftetabel (nu 2005-2010) moeten extra stortingen in de pensioenvoorziening worden gedaan om deze op niveau te houden. Bestuurders stappen voortijdig op en maken aanspraak op wachtgeld Bestuurders komen te overlijden of raken arbeidsongeschikt | Onderbrengen bij pensioenfonds Aanbieden outplacementtraject om wachtgeldperiode te bekorten. Risico’s verzekeren | ||||
8 | Alg. Rijksinkomsten: algemene uitkering M.i.v. 2021 ontstaan tekorten in de exploitatie door het fundamenteel herijken van de uitgangspunten voor het Gemeentefonds. | Bijhouden van ontwikkelingen in het Gemeentefonds. Bijhouden van informatie omtrent de Jeugdzorgmiddelen. |
Naar hun aard hebben majeure projecten in beginsel grote risico’s in zich. Voor deze projecten zijn beheersmaatregelen getroffen, waardoor de risico’s (voor zover hierboven niet expliciet opgenomen) afdoende zijn afgedekt.
Risico-ontwikkeling
In het risicobeleid is aangegeven dat niet alle risico’s een financieel gevolg hoeven te hebben. Risico’s kunnen ook imagoschade en negatieve effecten hebben op het realiseren van (maatschappelijke) doelstellingen.
De financieel gecalculeerde risico’s hebben zich als volgt ontwikkeld.
Stand ultimo | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
Algemeen | 1.371 | 2.370 | 4.563 | 5.704 | 5.342 |
Grondbedrijf | 1.803 | 1.680 | 1.569 | 1.558 | 1.591 |
Totaal | 3.174 | 4.050 | 6.132 | 7.262 | 6.933 |
In de planperiode (2020-2023) nemen de risico’s toe met € 3,8 mln, door toename van risico’s in het sociaal domein en het afnemend effect van de correcties op de berekende risico’s.
Algemene dienst
Stand ultimo | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
Sociaal domein | 1.364 | 1.998 | 2.657 | 3.102 | 3.038 |
Kunstencentrum Jeruzalem | 404 | 404 | 404 | 404 | 404 |
Garanties | 652 | 600 | 553 | 509 | 470 |
Verbonden partijen | 563 | 563 | 563 | 563 | 563 |
Pensioen/arbeidsongeschiktheid bestuurders | 710 | 710 | 710 | 710 | 710 |
Algemene uitkering/middelen jeugdzorg | 760 | 380 | |||
Diversen | 338 | 338 | 338 | 338 | 338 |
Totaal risico's | 4.031 | 4.612 | 5.984 | 6.006 | 5.522 |
Correcties cf risicobeleid: | |||||
Risico's doen zich niet in 1 jaar voor | -1.008 | -1.153 | -1.496 | -1.501 | -1.381 |
Niet geïdentificeerde risico's | 1.200 | 1.200 | 1.200 | 1.200 | 1.200 |
Opvangen risico's in exploitatie | -2.852 | -2.289 | -1.125 | ||
Totaal risico's na correctie | 1.371 | 2.370 | 4.563 | 5.704 | 5.342 |
Na 2019 nemen de risico’s toe met € 4,0 mln., door toename van het risico sociaal domein (€ 1,7 mln.). Enerzijds krijgen we beter inzicht en grip op indicatiestellingen en dus het realiteitsgehalte van de budgetten. Anderzijds omdat de gecalculeerde risico’s in enig jaar in mindering worden gebracht op de reserve sociaal domein (buffer). Daarnaast worden de risico’s minder opgevangen door exploitatie-overschotten omdat voor de periode 2020-2023 wordt uitgegaan van sluitende begrotingen.
Grondbedrijf
Stand ultimo | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
Projectspecifieke risico's/ramingsonzekerheden | 1.291 | 1.308 | 1.337 | 1.354 | 1.387 |
Marktrisico | 204 | 204 | 204 | 204 | 204 |
Risico ontwikkelbedrijf Greenport | 308 | 168 | 28 | ||
Totaal risico's | 1.803 | 1.680 | 1.569 | 1.558 | 1.591 |
Het risico neemt na 2019 met € 0,2 mln. af. Deze daling is nagenoeg gelijk aan de daling van het risico voor Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo (€ 0,3 mln.). Voor berekening van de benodigde reserve is uitgegaan van de risicoanalyse van het Ontwikkelbedrijf zelf tegen 5,4% (aandeel gemeente Venray) verminderd met de opgebouwde reserve.
Weerstandscapaciteit
Stand ultimo | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
Algemene reserve | 13.530 | 13.530 | 13.530 | 13.530 | 13.530 |
Risicoreserve grondbedrijf | 4.347 | 4.325 | 4.393 | 6.214 | 5.894 |
Weerstandscapaciteit | 17.877 | 17.855 | 17.923 | 19.744 | 19.424 |
Streefwaarde weerstandscapaciteit | 12.000 | 12.000 | 12.000 | 12.000 | 12.000 |
Tekort/overschot streefwaarde | 5.877 | 5.855 | 5.923 | 7.744 | 7.424 |
De netto weerstandscapaciteit neemt in de planperiode met € 1,5 mln. toe. De streefwaarde van
€ 12 mln. wordt ruim overschreden.
Hierna volgt een nadere specificatie en toelichting op de ontwikkeling van de twee onderdelen.
Algemene reserve
Stand ultimo | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
Algemene reserve administratief | 16.656 | 15.139 | 14.142 | 13.860 | 13.530 |
Raadsbesluiten w.o. MUIP | -3.126 | -1.609 | -612 | -331 | |
Algemene reserve (vrij) | 13.530 | 13.530 | 13.530 | 13.530 | 13.530 |
De algemene reserve neemt ten opzichte van de Voorjaarsnota 2019 met € 2,3 mln. af, door MUIP-aanvragen 2020-2023 die een toekomstige claim leggen op de algemene reserve.
Risicoreserve grondbedrijf
Stand ultimo | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
Saldo per 1-1 | 3.137 | 4.347 | 4.325 | 4.393 | 6.214 |
Winstnemingen | 1.679 | 417 | 438 | 2.207 | 107 |
Onttrekkingen | -469 | -439 | -370 | -386 | -427 |
Saldo per 31-12 | 4.347 | 4.325 | 4.393 | 6.214 | 5.894 |
De winstnemingen zijn het totaal aan winstnemingen van gronden in exploitatie en winst uit verkoop van restkavels (afgesloten exploitaties). Bij gronden in exploitatie is rekening gehouden met tussentijdse winstnemingen gebaseerd op de POC methode die sinds de jaarrekening 2017 is voorgeschreven door de commissie BBV. Voor een specificatie van de verwachte winstnemingen per grondexploitatie zie paragraaf G.
De bijdragen betreft onder andere de afboeking van niet door te berekenen algemene kosten van het Grondbedrijf en de bijdrage aan voorzieningen van verliesgevende exploitaties. Daarnaast is tot 2023 een bijdrage van € 50.000 per jaar begroot voor de VPB-lasten.
Eventuele toekomstige vertragingen in de uitvoering van exploitaties kunnen grote invloed hebben op bovenstaande cijfers.